TÜRK SOYLUSU NE DEMEKTİR?

2527 sayılı Türk Soylu Yabancıların meslek ve sanatlarını Türkiye'de serbestçe icra edebilmeleri ile kamu, özel kurum, kuruluş veya işyerlerinde istihdam edilebilmeleri Hakkında Kanun ve Bu Kanunun uygulanmasında, yabancı uyrukluların sicilleri Genel Müdürlükte tutulur.

Bu Kanun ve Yönetmelik hükümlerine tabi olan Türk asıllı yabancılar, yabancı nüfus kayıtlarını yaptırmak zorundadır. Türk uyruklu yabancıların nüfus kütüğüne kayıt yaptırmak için ikamet ettikleri yerin İl Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlüğüne veya İlçe Nüfus Müdürlüğüne başvurmaları gerekmektedir.

Bu amaçla hazırlanan bildirim formları, ilgili kişilerin elinde bulunan belgelere (pasaport, nüfus cüzdanı, uluslararası aile kartı) göre doldurulmalı ve imzalanmalıdır. Belgeleriniz:

İkamet tezkeresi fotokopisi okunaklı ve noter tasdikli olmalıdır,

1. Pasaport veya fotokopisinin tercüme edilmiş ve noter tasdikli olması,
2. Diplomanın aslı veya yabancı ülkelerden alınmış ise denklik belgesinin noter veya fakülte tarafından tasdik edilmiş olması,
3. Vatandaşı olduğu Devletin Konsolosluğundan alınmış Türk kökenli olduğuna dair belgenin aslı veya noter tasdikli,
4. Evli ise, uluslararası aile kartının fotokopisi noter tasdikli olmalıdır.
5. Forma eklenecek fotoğrafın son altı ay içinde çekilmiş olması ve ek olarak gönderilecek iki fotoğrafın aynı olması gerekmektedir.

 Hazırlanacak dosya İl Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlüğü tarafından doğrudan Genel Müdürlüğe gönderilir. Nüfus kaydı yapıldıktan sonra kendilerine verilmek üzere düzenlenen “Yabancı Kimlik Belgesi” ilgili Valiliğe gönderilir ve ilgili kişiye teslim edilir. Yabancılar, meydana gelebilecek değişiklikleri Nüfus Müdürlüklerine bildirmekle yükümlüdür. Yabancılar, kendilerine düzenlenen “Yabancılara Yönelik Kimlik Belgesi”nin süresinin dolması veya başka nedenlerle yenilenmesi için ilgili Nüfus Müdürlüğüne dilekçe ile başvurabilirler.

Dilekçeye;

1. Uzatılmış ikamet tezkeresinin noter tasdikli sureti,
2. Eski kimlik belgesinin aslı,
3. Son altı ay içinde çekilmiş iki adet fotoğraf,

ekleri ile gönderilmelidir.

Türk asıllı yabancıların nüfus sayım kayıtları kişinin Türk vatandaşı olduğu karinesi oluşturmaz ve vatandaşlık hakkı yaratmaz. 

YABANCI TÜRK SOYLU KAVRAMI
Türk hukukunda çeşitli yasal düzenlemelerde “Türk asıllı”, “Türk asıllı”, “Türk asıllı yabancı” gibi kavramlarla karşılaşılmaktadır[11]. Ancak mevzuatımızda “Türk soyundan olmak” veya “Türk soyluluğu” tanımlanmadığı gibi, “Türk soyluluğunun” hangi esasa göre belirleneceği de netlik kazanmamıştır. Bu nedenle kimin Türk asıllı olduğuna yetkili makamlar karar verecektir.

Vatandaşlık, bir kişi ile belirli bir devlet arasındaki hukuki bağı ifade ederken[12]; milliyet ve soy kavramları, teknik olarak yasal olmayan ırk, dil, din ve kültür gibi unsurları içerir; bunlar sosyolojik kavramlardır[13]. Bu nedenle Türk soyluluğunun tespitinde uygulanabilecek kesin bir kriter yoktur. “Türk kökenli olmak” sosyolojik bir olgudur. Kişinin adı-soyadı, dili, doğduğu ülke, yaşadığı bölge, nüfus kayıtları gibi birçok faktör bu olgunun tespitinde kullanılabilir.

2527 Sayılı Kanun'dan yararlanmak için Türk kökenli olmak gerekli, ancak yeterli değildir. Göçün siyasi ve ekonomik yönleri nedeniyle, kimin Türk asili sayılacağına yetkili makamlar[14] karar vermelidir.

Türk soyundan olmak sosyolojik bir olgu olduğu için bu konuda bir tanım yapmak doğru değildir. Doktrinde[15] Türk asıllı yabancı kavramı için bazı tanımlar verilmiş; Ancak bu tanımlamalarda “Türk soyundan olma”nın hangi esasa göre belirleneceği konusunda bir netlik yoktur.

Türk hukukunda Türk kökenli yabancıların yanı sıra “Türk kültürüne bağlı” kişilerden de bahsedilmektedir. İskan Kanunu, topluca veya bireysel olarak yerleşmek amacıyla Türkiye'ye gelmek isteyen Türk kökenli sakinler veya yörükler[16] ile Türk kültürünün sakinleri veya yörüklerini “muhacir” olarak tanımlamış ve kimlerin ve hangi ülkelerin insanlarının Türk kültürüne bağımlı sayılacağıdır. Kurul kararı ile belirleneceğini öngörmektedir (md. 3/1-2). İskan Kanunu'nun 4. maddesinde “Türk kültürüne bağlı olmayan kişilerin” Türkiye'ye göçmen olarak getirilmesi yasaklanmıştır. Bu durum karşısında Türk kültürüne bağlı olmayan ancak Türk kökenli olanlar muhacir olarak kabul edilmeyecek midir? İskan Kanunu'nun 3. maddesindeki tanım, Türk asıllı kişilerin Türk kültürüne bağlı olmasalar bile göçmen sayılması anlamına gelse de, Türk kültürüne bağlı olmayan kişilerin nezdinde göçmen sayılması mümkün değildir. 4. maddenin açık hükmü[17]. Türk kökenli göçmenlerin durumunu kısmen de olsa karmaşıklaştıran bu sonuçtan, Türk kökenli göçmenlerin Türk kültürüne bağlı oldukları varsayımından yararlanılarak kurtulmak mümkündür[18].

2527 sayılı Kanun'da, Türk asıllı yabancıların çalışma hakkından yararlanabilmesi için İskan Kanunu'ndan farklı olarak Türk kültürüne bağlı olma şartı aranmamıştır. 2527 sayılı Kanun, “Türk asıllı yabancı devlet vatandaşı” yerine “Türk asıllı yabancı” kavramını kullanarak herhangi bir devletin vatandaşı olmayanların da çalışma hakkından yararlanmasını sağlamıştır. Yani kanunun kapsamı Türk asıllı yabancılar açısından kasıtlı olarak geniş tutulmuştur.

2527 sayılı Kanun ve Yönetmelikte Türk kökenli olduğunun ispatına ilişkin bir hüküm yoktur. Buna göre Türk soyluluğunun ispatının zorunlu bir şekil şartına tabi olmadığı kabul edilmelidir. Türk asaletini iddia eden kişi her türlü delilden yararlanabilir. Ancak bu delillerin yeterli olup olmadığına yetkili makam (İçişleri Bakanlığı) karar verecektir[19]. Türk soyundan olmak kişiye bu Kanundan yararlanma “hakkı” vermez.