Türkiye'de Çalışma İzni Başvurusu Nasıl Yapılır?

Türkiye'de tüm çalışma izni başvuruları Türkiye'nin e-Devlet portalı (turkiye.gov.tr) üzerinden yapılır. Bu platform, kullanıcıların çevrimiçi başvuru formunu doldurmasına ve gerekli belgeleri yüklemesine olanak tanır. Bunu postalayın, işverenin doğrudan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına şahsen başvurması gerekiyor. Başvuru sonuçları 30 gün içinde e-posta yoluyla gönderilecektir.

Türkiye Dışındaki Yabancılar İçin Başvuru Süreci

1. İkamet ettikleri veya vatandaşı oldukları ülkedeki bir Türk konsolosluğuna çalışma izni başvurusunda bulunun.
2. İşveren, Bakanlığa hem çevrimiçi hem de doğrudan başvuruları 10 iş günü içinde yönetir.
3. Yabancılar, Bakanlık onayı ile 90 gün içinde Türk konsolosluklarına çalışma vizesi başvurusunda bulunmalıdır.
4. Geçerli bir çalışma izni aynı zamanda oturma izni olarak da işlev görür.

Türk Konsoloslukları Aracılığıyla Başvuru İçin Gerekli Belgeler:

1. Pasaportun aslı ve fotokopisi
2. Çalışma vizesi başvuru formu
3. iki fotoğraf
4. İş sözleşmesi

Türkiye'deki Yabancılar İçin Başvuru Süreci

En az 6 ay geçerli ikametgahı olan yabancılar:

1. Doğrudan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına başvurunuz.
2. İşverenler de doğrudan Bakanlığa başvurmak zorundadır.
3. Çevrimiçi başvuruyu yayınlayın; işverenin 6 iş günü içinde Bakanlığa şahsen başvurması gerekir.

Türkiye'de Yabancı Çalışanlar İçin Zorunlu Asgari Maaşlar

Türkiye'de yabancı personel işe alırken, maaşlarının pozisyonun sorumlulukları ve nitelikleri ile uyumlu olmasını sağlamak çok önemlidir. Role bağlı olarak, hükümet tarafından belirlenen önceden tanımlanmış asgari ücret çarpanları vardır:

Maaş Yönerge Tablosu 2023:

İş pozisyonu	Baz Maaş Çarpanı	Maaş Tutarı (TL)
Üst düzey yöneticiler, pilotlar	Asgari ücretin 6,5 katı	87.194,25 TL
Bölüm/Şube Yöneticileri, Mühendisler, Mimarlar	asgari ücretin 4 katı	53.658 TL
Uzmanlar, vasıflı işçiler, öğretmenler, doktorlar	asgari ücretin 3 katı	40.243,50 TL
Turizm işleri (örneğin, akrobatlar, masörler, spa terapistleri)	asgari ücretin 2 katı	26.829 TL
Diğer roller (örneğin, satış görevlileri, pazarlamacılar)	asgari ücretin 1,5 katı	20.121,75 TL
Ev işçileri	Asgari ücrete eşit	13.414,50 TL

Türkiye'de Yabancı Çalışan Çalıştırma: Temel Kriterler ve Düzenlemeler

Türk iş ortamında, şirketlerin uluslararası yetenekleri işe almasına yönelik artan bir ihtiyaç var. Ancak, bunu yapmadan önce, işletmeler belirli yönergeler ve gereksinimlerin farkında olmalıdır. Uyumluluğu sağlamak için genel kriterler ve adımlar aşağıdadır:

Temel gereksinimler:

1. Ödenmiş sermayesi en az 100.000 TL olan şirketler, 5 sigortalı Türk vatandaşı çalıştırmaları şartıyla yabancı çalışan için çalışma izni alabilir.
   • Örnek: Bir firma 3 yabancı personel istihdam etmek istiyorsa, bordrosunda en az 15 sigortalı Türk çalışan bulundurmalıdır.
2. Ev hizmetlerinde çalışmak isteyen yabancılar için prosedür değişebilir.
3. Çalışma izni başvurusu genellikle işveren veya vekili tarafından elektronik imza kullanılarak yapılır.

İşverenler İçin Temel Kriterler:

1. Türk Çalışan Kontenjanı: Şirkette sigortalı olarak çalışan en az 5 Türk vatandaşı olmalıdır.
   • Örnek: Bir firma 5 yabancı işçi istihdam etmek istiyorsa 25 sigortalı Türk vatandaşı istihdam ediyor olmalıdır.
2. Yabancı Ortak Değerlendirmesi: Çalışma izni istenen yabancı şahıs şirkete ortak ise şirketin 1 yıllık çalışma izninin son 6 ayında 5 sigortalı Türk işçi çalıştırma şartını sağlaması gerekir.
3. Ödenmiş Sermaye: Şirketin ödenmiş sermayesi en az 100.000 TL olmalıdır. Değilse, şirket sermayesini artırmayı düşünmelidir.
4. İşletme Geliri: Firmanın brüt satış tutarı en az 800.000 TL veya son yıldaki ihracat tutarı en az $250.000 TL olmalıdır.
5. Elektronik İmza: Şirket, çalışma izni de dahil olmak üzere bazı resmi başvuruları işlemek için elektronik imzaya sahip olmalıdır.

Şirketler bu yönergelere bağlı kalarak yabancı yetenekleri işe alma sürecini kolaylaştırabilir ve Türk iş kanunlarına uygun olmalarını sağlayabilir.

Türkiye'de Çalışma İznini Uzatma

Uzatma başvuruları da Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na yapılır. Çevrimiçi başvurudan sonra, doğrudan başvuru 6 iş günü içinde tamamlanmalıdır. Oturma izninizin sona ermesinden 60 gün önce başvurduğunuzdan emin olun. Çalışma izninizin süresi dolduktan sonra yeni bir ön başvuru yapılması gerekmektedir.

Uzatma başvurusu süresinde yapılmaz ve mevcut çalışma izninin süresi dolarsa yabancı çalışan ülkeyi terk etmek zorundadır. Geçerli bir izin belgesi olmadan Türkiye'de kalmaları halinde yasa dışı ikamet etmiş sayılırlar. Yakalanırlarsa sınır dışı edilmekle karşı karşıya kalacaklar.

Bir işveren uzatma süresini kaçırdığı halde yine aynı yabancı bireyi istihdam etmek istiyorsa, çalışanın önce Türkiye'yi terk etmesi ve ardından yeni bir çalışma izni için yeniden başvurması gerekir.

Çalışma İzni Uzatımı İçin Şirketin Yerine Getirmesi Gereken Koşullar

1. Türk Vatandaşlarının İstihdamı: Geçen yıl içinde her yabancı çalışana karşılık şirketin 5 Türk vatandaşı istihdam etmiş olması gerekirdi.
2. Güncel iş durumu: Uzatma başvurusu sırasında şirkette 5 sigortalı Türk vatandaşının istihdam edilmesi gerekmektedir.
3. Yabancı Çalışanın Maaşı: Yabancı çalışanın maaşının tamamı banka aracılığıyla ödenmelidir.
4. Sosyal Güvenlik Ödemeleri: Şirketin yabancı çalışan SGK primlerinin tamamını ödemiş olması ve herhangi bir ödenmemiş borcunun bulunmaması.
5. Vergi Ödemeleri: Firmanın ödenmemiş vergisi bulunmamalıdır.

Yabancı Çalışanın Çalışma İzni Uzatımı İçin Karşılaması Gereken Kriterler

1. Çalışanın Rolü ile İlgili Şirket Faaliyeti: Şirket, yabancı çalışanın iş unvanına uygun faaliyet ve ciroya sahip olmalıdır. Örneğin, yabancı satış pozisyonunda ise, şirketin o yıl içinde uluslararası satış yapmış olması gerekir.
2. Türkiye'de ikamet: Yabancının yıl içinde 6 aydan fazla Türkiye dışında bulunmamış olması.
3. Sabıka kaydı: Yabancının çalışma izni ile bulunduğu süre boyunca herhangi bir suç işlememiş olması gerekmektedir.

Diğer gereklilikler

1. Türk Profesyonellerin Mevcudiyeti: Yabancı rolünü oynayabilecek Türk vatandaşlarının sayısı artmamalıydı. Örneğin, yabancı İngilizce öğretmeni ise ve iş arayan İngilizce öğretmeni olarak kayıtlı Türk vatandaşlarının sayısında bir artış varsa, bunun yerine bir Türk vatandaşının çalıştırılması gerekebilir.
2. Uzatma Başvurusunun Zamanlaması: Mevcut iznin bitmesine 60 gün kaldığında çalışma izni uzatma başvurusu yapılabilir. Başvurunun zamanında yapılmaması durumunda yabancının ülkesine dönmesi ve konsolosluk aracılığıyla yeni bir başvuruda bulunması gerekir.

Çalışma İzni Uzatma Başvurusu: Gerekli Belgeler

1. Başvuru mektubu
2. Elektronik olarak doldurulmuş uzatma başvuru formu
3. Pasaport fotokopisi
4. Önceki çalışma izin belgesi
5. Ticaret Sicil Gazetesi (Son sermaye yapısı ve ortak sayısı)
6. Vergi dairesi veya Yeminli Mali Müşavir (SMM) tarafından onaylanmış kar ve zarar ve bilanço

Çalışma İzni Uzatma Başvuruları Ne Zaman Yapılmalıdır?

• Süre bitimine son 60 gün kala başvurulması önemlidir.
• Uzatma başvurusu süresinde yapılmaz ve mevcut çalışma izninin süresi dolarsa yabancının ülkeyi terk etmesi gerekir. Aksi takdirde, yasadışı olarak kalacaklar ve yakalandıklarında sınır dışı edilecekler. Uzatma başvurusunu kaçırırsanız ve yine aynı yabancı personeli çalıştırmak istiyorsanız, Türkiye'den ayrılmalı ve ardından yeni bir çalışma izni başvurusu yapılmalıdır.

Sektörlere Göre Çalışma İzni Uzatma Başvuruları

Ev Hizmetleri

Ev hizmetlerinde çalışan yabancı personelin uzatma başvuruları için aşağıdaki şartları taşıması gerekmektedir:

1. Yabancı yaşlı bakımında çalışıyorsa, bakılan kişinin hayatta olması gerekir.
2. Yabancı çocuk bakımında çalışıyorsa, bakılan çocuğun 15 yaşından küçük olması gerekir.
3. Sosyal Güvenlik (SGK) ödemelerinin düzenli olarak yapılmış olması gerekmektedir.
4. Yabancının çalışma izni ile Türkiye'de ikamet ettiği süre boyunca herhangi bir suç işlememiş olması gerekir.

Özel Eğitim Kurumları

Özel eğitim kurumlarında çalışan yabancı personel için uzatma başvurusu yapılmadan önce aşağıdaki şartlar göz önünde bulundurulmalıdır:

1. İlk başvurudan itibaren öğrenci, eğitimci ve yabancı sayısındaki denge korunmalıdır.
2. Uzatılacak çalışma izni halkla ilişkiler veya misafir ilişkileri rolleri için ise ilk başvuruya göre öğrenci sayısında artış olmalıdır.
3. Son bir yılda her bir yabancı için 5 sigortalı Türk personel istihdam edilmiş olmalıdır.
4. Yabancı çalışanın maaşının tamamı bir banka aracılığıyla ödenmelidir.
5. Yabancının SGK primlerinin tamamının ödenmiş olması ve herhangi bir ödenmemiş borcunun bulunmaması gerekmektedir.
6. Kurumun ödenmemiş vergisi bulunmamalıdır.
7. Yabancının yıl içinde 6 aydan fazla Türkiye dışında bulunmamış olması gerekmektedir.
8. Yabancının çalışma izni ile Türkiye'de ikamet ettiği süre boyunca herhangi bir suç işlememiş olması gerekir.
9. Çalışma izni uzatma başvurusu sırasında her yabancı için 5 Türk personel çalıştırılması zorunludur.

Yabancı Sivil Toplum Kuruluşları (STK'lar)

1. Faaliyet belgesinin süresi 6 aydan az olamaz.
2. Türk veya yabancı çalıştıran STK'ların terör örgütü siciline veya sempatisine sahip kimseyi çalıştırmamış olması gerekir.
3. İçişleri Bakanlığı'nın veya MİT'in yabancı STK'ya olumsuz görüş vermemesi gerekirdi.

Diğer detaylar

Kısa Notlar

• Turist vizesi veya e-vize ile Türkiye'ye gümrük hudutlarından veya havalimanlarından giriş yapan ve ardından (en az 6 ay geçerliliği olan) turistik ikamet izni kimlik kartı alan yabancılar Türkiye'de iş bulabilirler. Daha sonra işverenleri ile birlikte Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na yabancı çalışma izni kimlik kartı başvurusunda bulunabilirler.
• Yeni bir çalışan Türkiye'ye çalışma vizesi ile girer ve daha sonra işi kabul etmemeye karar verirse, vize süresinin dolmasını önlemek için giriş tarihinden itibaren ilk 15 gün içinde Türkiye'den ayrılmalıdır.
• Çalışma vizesi ile çalışma veya çalışma amacıyla Türkiye'ye gelen herhangi bir çalışanın her zaman Türk hükümetinin SGK sosyal güvenlik ve sağlık sistemi kapsamında sigortalı olması gerektiğini belirtmek önemlidir. Bu, çalışırken yasal ve güvenli bir şekilde Türkiye'de kalmalarını sağlar.
• Çalışma izni başlangıçta 1 yıllık olarak verilmektedir. 1 yıl sonra 2 yıl uzatma hakkınız var. 2 yıl sonra 3 yıl uzatma yapılabilir.

Bir Yabancının Yurtdışı Başvurudan Sonra Türkiye'ye Gelmesi İçin Ne Kadar Süre Vardır?

Yurt dışından yapılan başvurularda, çalışma izninin verilmesinden itibaren 6 ay içerisinde yabancının Türkiye'ye giriş yapmaması durumunda çalışma izni iptal edilir.

Çalışma İzinlerinin Değerlendirme Süreleri Nelerdir?

Usulüne uygun olarak yapılan ve bilgi ve belgeleri eksiksiz olan başvurular için değerlendirme süreci 30 gün içinde tamamlanır.

Başvurularda Eksik Evrakların Tamamlanma Süresi Ne Kadardır?

Başvuruda eksik bilgi veya belge bulunması halinde, başvurunun değerlendirilmesi bu eksiklikler giderilinceye kadar ertelenir. Bu erteleme, eksik olanların tamamlanmasını geciktiren kaçınılmaz bir nedenin resmi olarak belgelenmesi durumu hariç, 30 günü aşamaz.