Özbekistan Durmadı

Özbekistan'ın Karakalpakistan Özerk Cumhuriyeti'nde 1 Temmuz Cuma günü başlayan olaylar tüm dünyada büyük yankı uyandırırken, protestolara neden olan karardaki geri adıma rağmen durum hala gergin. Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev'in Karakalpakstan Özerk Cumhuriyeti'nin ayrılma hakkını referandumla değiştirme planı nedeniyle protestolar başladı.

Dün Özbekistan Cumhuriyet Başsavcılığı'ndan yapılan açıklamada, Nukus kentindeki protestolarda 18 kişinin yaşamını yitirdiği, 38'i güvenlik gücü olmak üzere 245 kişinin de yaralandığı duyurulmuştu.

Karakalpakstan bölgesindeki yetkililer, binlerce kişinin hastanelerde tedavi altına alındığını belirtirken, bölge sağlık bakanı Nukus'taki hastanelerin dolu olduğunu söyledi. Olaylarla ilgili olarak 516 kişinin gözaltına alındığı vurgulandı.

Mirziyoyev gitti
Karakalpakistan Özerk Cumhuriyeti'nde başlayan protestoların ardından Cumhurbaşkanı Mirziyoyev, bölgede 2 Ağustos'a kadar sürmesi planlanan olağanüstü hal (OHAL) kararı aldı. Ayrıca bölgeye gelen Mirziyoyev, Karakalpakları ikna etmeye çalıştı.

Gösterilerin devam ettiği Nukus'a giden Mirziyoyev, vatandaşlarla görüşerek Karakalpakstan'ın statüsünün değişmeyeceğini duyurdu. Özbek lider, ülkeyi istikrarsızlaştırmaya çalışan "kötü niyetli güçleri" suçladı. Durumun Özbekler ile kendi dillerini konuşan bir azınlık olan Karakalpaklar arasında etnik bir çatışmaya dönüşmesinden de endişe ediliyor.

Öte yandan Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, “Özbekistan'ın Karakalpakistan Cumhuriyeti'ndeki gelişmeleri yakından takip ediyoruz. Ortak medeniyet, kültür ve tarihi bağlara sahip olduğumuz stratejik ortağımız, dost ve kardeş Özbekistan'ın istikrarına ve refahına büyük önem veriyoruz. Özbekistan yönetiminin ve halkının olayları sağduyu ve barış ve sükunet ortamında çözeceğine olan güvenimiz tamdır.

Olaylar neden meydana geldi?

Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev'in görev süresini uzatmak için referanduma Karakalpakstan'ın özerk statüsünü değiştiren maddeler eklemesinin ardından olayların fitilini ateşledi. Bunlar arasında Karakalpakstan'ın Özbekistan'dan ayrılma hakkını değiştiren bir maddenin yer aldığı belirtiliyor. Etkinliklerin oldukça organize olması nedeniyle eylemlerde dışarıdan yardım alma olasılığı da göz ardı edilmiyor.

Karakalpaklar kimlerdir?

Özbekistan'ın kuzeybatısında, kurumuş Aral Gölü yakınında, çoğunluğu çöl olan Karakalpakstan'da iki milyona yakın insan yaşıyor. Türk kökenli ve bölgeye özgü bir topluluk olan Karakalpaklar, Kıpçak grubuna dahildir. Uzun yıllar Ruslara karşı mücadele ettikten sonra bölge bu ülkenin egemenliğine girmiş, önce Kazakistan sonra tekrar Rusya ve Sovyetler ve son olarak da bağımsızlığını ilan etmesine rağmen Özbekistan'ın egemenliğine girmiştir. Ancak Özbekistan'a bağlanırken Karakalpaklara bağımsızlık ilan etme hakkı tanındı.